شهدای شهرستان گتوند ترکالکی و حومه امتداد

سه ماه پس از انجام عملیات ناموفق والفجر مقدماتی ، عملیات والفجر 1 در منطقه شمال غربی فکه تا بلندی های حمرین طرح ریزی شد . در ساعت 22 و 10 دقیقه 20 فروردین ماه 1362 با رمز یا الله - یا الله - یا الله حمله یگان های سپاه و ارتش به فرماندهی سرهنگ علی صیاد شیرازی ( فرمانده وقت نیروی زمینی ارتش ) آغاز شد .

از زمان عملیات ثامن الائمه که به شکست حصر آبادان انجامید ، تا آغاز عملیات والفجر یک همواره برای در هم کوبیدن خط دشمن و گرفتن فرصت عکس العمل از آنها از تاریکی شب و ساعات استراحت نیروهای آنان بهره گرفته می شد ، اما در این عملیات روش هجوم در پوشش آتش تهیه برای در هم کوبیدن دشمن برگزیده شد . بر این اساس عملیات با اجرای آتش انبوه توپخانه شروع شد . 60 هزار گلوله توپ بر مواضع عراقیها فرو ریخت و این تا آن زمان بی سابقه بود . البته شمن نیز با 100 گلوله به استقبال توپهای ایرانی آمد .

خلاصه گزارش عملیات :

نام عملیات : والفجر 1

زمان اجرا : 1362/1/20

مدت اجرا : 6 روز

مکان اجرا : شمال غربی فکه در جبهه میانی

رمز عملیات : یا الله – یا الله – یا الله

تلفات دشمن : 6750 نفر کشته ، زخمی و اسیر

ارگان های عمل کننده : سپاه و ارتش

اهداف عملیات : سرکوب نیروهای دشمن و باز پس گیری مناطق تحت اشغال .

شهدای عملیات والفجر 1  شهر ترکالکی :

1 - شهید غلامعباس باقری فر  /  شهادت :  1362/1/22  فکه

مناطق عملیاتی دوران هشت ساله دفاع مقدس و یادمانهای ایجاد شده در مناطق اروندکنار، شلمچه، فکه، طلاییه و شهرهای آبادان و خرمشهر از جاذبه های گردشگری دوران دفاع مقدس استان خوزستان به شمار می روند. حرم های شهیدان گمنام و موزه‌ های طبیعی دفاع مقدس به عنوان  یادمانهای استان خوزستان به شمار می آیند و همه ساله صدها هزار نفر از سراسر کشور برای تجدید بیعت با آرمانهای شهدای والا مقام دفاع مقدس از این یادمانها بازدید می‌کنند .

یادمان های : دهلران - شرهانی - امام زاده عباس(ع) - دو کوهه - اندیمشک - دزفول پادگان چهارم شکاری و امام زاده سبزه قبا - فتح المبین - شوش دانیال - سایت موشکی 4 و 5 و رادار - فکه - کانال کمیل و حنظله - چزابه - بستان - دهلاویه - سوسنگرد تپه های الله اکبر - بیمارستان صحرایی امام حسن(ع)  - گمبوعه - هویزه - رفیع یادمان هور پلاژ شهید هاشمی - مزار شهدای هویزه - اهواز پادگان گلف یا منتظران شهادت و امامزاده علی ابن مهزیار اهوازی - شهدای هور جزیره مجنون شمالی مقتل شهید علی هاشمی - طلائیه - زید یادمان شهدای عملیات رمضان - بیمارستان صحرایی امام حسین(ع) - شرق کارون یا مارد - جاده اهواز خرمشهر پادگان حمید - شهدای شیمیایی - شلمچه - خرمشهر مسجد جامع ، گلزار شهدا و موزه جنگ - نهر خین - علقمه یادمان شهدای عملیات کربلای4 - آبادان - یادمان وزیر شهید تندگویان روستای سادات - اروند کنار - پل بعثت  .

کرمانشاه - تنگه چهار زبر یادمان عملیات مرصاد - سرپل ذهاب - ارتفاعات قراویز - موره موش یادمان شهید خلبان شیرودی - ارتفاعات بازی دراز - پادگان ابوذر - گیلان غرب - آوزین تپه کرجی ها یادمان عملیات مطلع الفجر - فصر شیرین - خسروی - نفت شهر - سومار - ارتفاعات گیسه یا کله شوان - تنگه ی بی نام محل شهادت شهید خلبان کشوری - میمک یا تپه شهدا - ایلام - قرارگاه امیرالمومنین(ع) بانروشان - سه راهی جندالله یادمان مقاومت مردمی - صالح آباد - مهران - ارتفاعات قلاویزان مهران  - قرارگاه تپه شنی مهران - پاسگاه گرمیشه یا دیدگاه صدام در مهران - ارتفاعات کله قندی  .

خوزستان هر ساله پذیرای میلیون ها زائر می شود که می خواهند یاد شهدا و ایثارگران را گرامی بدارند . اما در خوزستان ، مناطقی هست که نامشان کمتر مطرح شده و کمی مهجور مانده اند . لذا تا پایان اسفندماه که اوج اعزام کاروان های راهیان نور است . کربلای خوزستان در طول جنگ تحمیلی بیشترین نقش را ایفا کرد و بیشترین ضربات را تحمل کرد .

کانال سلمان - مسجد قدس آبادان - پادگان دژ خرمشهر - ایستگاه گرمدشت - پل متحرک خضر - جنگل عمقر - شط علی - کارخانه نورد اهواز - تپه و تنگه رقابیه - دب حردان - روستای مارد - جاده وحدت .

سنندج - جاده سنندج مریوان - درلی - دالانی - مریوان - باشماق خانم شیخان - بانه - شهدای غرب سیرانبند - بوالحسین - دارساوین - سردشت - ارتفاعات مرزی بلفت و دوپازا - جنگل آلواتان - روستای دوله تو - یادمان شهید کاظمی - حاج عمران تمرچین .

سپاه نقش اول را در این عملیات به عهده گرفت و با همکاری ارتش ، این نبرد را فرماندهی و اجرا کرد . این عملیات ادامه عملیات خیبر بود . بررسی نقاط قوت و ضعف خودی و دشمن در عملیات خیبر ، بار دیگر فرماندهان جنگ را به طراحی و اجرای عملیات هور ترغیب کرد . عبور از هور ، تصرف ساحل غربی دجله و بستن بزرگراه العماره ، بصره ، اهداف عملیات بدر بود . در این عملیات با عبور از رود دجله ، تردد دشمن در جاده العماره ، بصره قطع شد . لیکن اتکا به عقبه آبی ، نداشتن جاده های مواصلاتی ، بروز مشکلات ترابری و پشتیبانی و بی بهره بودن از آتش توپخانه سبب گردید که پس از 6 روز نبرد و مقاومت در برابر پاتک های متوالی و سنگین زرهی دشمن ، منطقه شرق دجله را تخلیه و به تثبیت مواضع جدید در هورالعظیم پسنده کنند .
در 6 روز جنگ سخت ، شماری از نیروها و فرماندهان سپاه به شهادت رسیدند ، شهید مهدی باکری فرمانده لشکر 31 عاشورا و شهید عباس کریمی فرمانده لشکر 27 محمدرسول الله (ص) و ابراهیم جعفرزاده فرمانده تیپ 18 الغدیر .
هم زمان با این عملیات اولین دوره جنگ شهرها آغاز شد و نیروی هوایی عراق مناطق مسی تهران را هدف قرار داد و در مقابل ، اولین سری موشک های زمینی به زمین ایرات ، شهرهای مهم عراق را نشانه گرفت .


مـشـخـصـات عـمـلـیـات بــدر

تاریخ آغاز عملیات : ساعت  23  روز  1363/12/19  تـا  1363/12/26  به طول انجامید

رمز عملیات :  یا فاطمه الزهرا(س)

منطقه عملیاتی :  هورالهویزه و شرق بصره و دجله و تنگه چزابه

هدف عملیات : قطع جاده بصره ، العماده و  تهدید  بصره از شمال

وسعت منطقه تصرف شده : حدود 500 کیلومتر مربع


شـهـدای عـمـلـیـات بــدر شـهـر تـرکـالـکـی :


1 -  شهید جاویدالاثر احـمـدعـلـی ابـولـی  -  شهادت : 1363/12/23 شرق دجله

2 -  شهید كـریـم حـسـنـی -  شهادت : 1363/12/23 شرق دجله

3 -  شهید حـسـنـعـلـی عـلـی  مـحـمـدی  -  شهادت : 1363/12/24 شرق دجله

4 -  شهید هـادی كـریـمی  -  شهادت : 1363/12/25 شرق جله

5 -  شهید فـرهـاد جـبـاری  -  شهادت : 1363/12/25 شرق دجله

6 -  شهید مـحـمـدعـلـی  خـدایـی  -  شهادت : 136/12/25 شرق دجله

پس از عملیات رمضان دو منطقه دشوار ؛ منطقه رملی فکه و منطقه آب گرفته هور ، برای نبرد با دشمن مورد مطالعه قرار گرفت و به ترتیب عملیات والفجر مقدماتی و عملیات خیبر ، در دو منطقه یاد شده به اجرا در آمد .
ویژگی های برجسته عملیات خیبر ، حضور آقای هاشمی رفسنجانی برای اولین بار در قرارگاه فرماندهی جنگ ، بسیج سراسری حدود 283 گردان ( 220 گردان از سپاه و 63 گردان از ارتش با سازماندهی تحت امر قرارگاههای عملیاتی نجف و كربلا پشتیبانی قرارگاه نوح وبا هدف عبور از هور و تهدید بصره ازشمال ) رزمنده و طراحی عملیات در نهایت اختفا بود .
عملیات خیبر اولین عملیات آبی خاکی قوای مسلح ایران بود  که اساس طرح ریزی نبردهای گسترده عملیات بدر ، عملیات والفجر 8 ، عملیات کربلای 5 را پایه گذاری کرد .
عملیات خیبر در دو محور مستقل اجرا شد : در محور زید ، نیروی زمینی ارتش و در محور هورالعظیم ، سپاه فرماندهی عملیات را به عهده  داشت .
در محور زید پیشروی میسر نشد ، ولی در محور هور که خود به چهار محور فرعی الغزیر ، القرنه ، جزایر مجنون و طلائیه تقسیم شده بود ، که اغلب اهداف تصرف شد .
هرچند به سبب آنکه در این عملیات آبی خاکی کوتاه ترین فاصله تا خط اول خودی تا خشکی 13 کیلومتر می کرد ، امکان پشتیبانی زمینس وجود نداشت .
یگاه دریایی تازه تاسیس سپاه و تلاش هوانیروز ارتش هم پاسگوی نیازمندی ها نبود .
از سوی دیگر دشمن در این عملیات به طور بی سابقه ( برای اولین بار در جنگ تحمیلی ) از سلاح شیمیایی استفاده کرد ، لذا امکان تثبیت کامل منطقه میسر نشد و تنها به تثبیت جزایر مجنون اکتفا گردید .
در این عملیات شهید محمدابراهیم همت فرمانده لشکر 27 محمد رسول الله (ص) و شهید حمید باکری جانشین فرمانده لشکر 31 عاشورا به شهادت رسیدند .


مـشـخـصـات عـمـلـیـات خـیـبـر

تاریخ آغاز عملیات : ساعت 21:30 دقیقه روز 1362/12/3  تـا  1362/12/22 به طول انجامید و طی 3 مرحله به پایان رسید

رمز عملیات : یارسول الله (ص)

منطقه عملیاتی : جبهه جنوبی - طائیه - هور الهویزه - جزایر مجنون - شمال بصره

هدف عملیات : عبور از هور و تهدید بصره از شمال

وسعت منطقه آزاد شده و تصرف شده :  1100 کیلومتر مربع 


شـهـدای عـمـلـیـات خـیـبـر شـهـر  تـرکـالـکـی :

1 - شـهـیـد جـاویـدالـاثـر فـرزاد سـمـالـی در  عملیات خیبر  به درجه رفیع شهادت نائل آمد و پیکر پاک و مطهرش پس از 33 سال و 10 ماه و 23 روز در تاریخ 1396/10/29 در جوار دیگر شهدا به خاک سپرده شد . (بعد از 12368 روز) .  تاریخ  شهادت   1362/12/6

پس از عملیات بدر ، در سطوح عالی جنگ پذیرفته شد که سپاه و ارتش ضمن پشتیباتی از یکدیگر ، هر کدام مستقلا به طرح ریزی و اجرای عملیات بپردازد . همچنین مدتی پس از این تصمیم امام خمینی سپاه را موظف کرد تا همچون ارتش ، قوای سه گانه زمینی ، هوایی و دریایی تشکیل دهد . البته سپاه هم زمان با عملیات خیبر یگان دریایی تشکیل داده بود ، لیکن ایجاد نیروی دریایی مسئله جدیدی بود . عملیات والفجر 8 اولین نبرد سپاه بعد ار دریافت حکم تشکیل سه نیرو بود . در این عملیات هر سه نیروی سپاه به کار گرفته شدند ، هر چند که نیروی هوایی آن از پدافند هوایی و موشکی فراتر نرفته بود . بدین ترتیب عملیات والفجر 8 با طراحی و فرماندهی سپاه پاسداران اجرا شد . برای پشتیبانی از این عملیات ، سپاه یک تک فریب در هور و یک تک پشتیبانی در ام الرصاص انجام داد . تک فریب در هور که بیشتر بر فعالیت های مهندسی استوار بود ، سبب غافل گیری نیروهای عراقی شد و به نیروی خودی امکان داد قبل از هوشیار شدن عراقی ها ، موقعیت خود را در منطقه فاو مستحکم سازد . همچنین تک پشتیبانی سپاه در جزیره ام الرصاص که به شکستن خط دشمن و آزادی این جزایره انجامید ، تاثیر مهمی در پشتیبانی عملیات والفجر 8 داشت ، هر چند در این عملیات پس از 48 ساعت ، بر اثر فشار دشمن منطقه تصرف شده تخلیه گردید . عملیات اصلی در فاو در حالی که دشمن غافل بود ، با عبور نیروهای غواصی از رودخانه عریض اروند آغاز شد و در زمانی کوتاه با گسترش سرپل گرفته شده ، راس البیشه ، کارخانه نمک ، سایت های موشکی و شهر فاو تصرف شد و نیروهای خودی آماده مقابله با پاتک های دشمن شدند . از سوی دیگر ،  دشمن که در آغاز عملیات با یگان های برخاسته بود ، پس از فروریختن مواضعش ، یگان های گارد را به سرعت وارد نبرد کرد تا با ایجاد تاخیر ، فرصت لازم را برای ورود یگان های احتیاط ارتش عراق فراهم آوردند . اما یگان های گارد نه تنها نتوانستند در تثبیت مواضع آزاد شده تاخیر ایجاد کنند ، بلکه سازمان شان نیر متلاشی شد و عقب نشینی کردند . ورود یگان های احتیاط ارتش عراق به میدان نبرد نیز موثر نبود و 75 روز پاتک آنها فقط بر آمار تلفات و خسارت های دشمن افزود ، چندان که سرفرماندهی ارتش عراق به یقین رسید که تلاش برای باز پس گیری فاو به جایی نمی رسد و به انهدام یگان هایش نتیجه ای ندارد ، لذا پاتک ها را متوقف کرد . بدین ترتیب سواحل عراق در کنار خلیج فارس و هم مرز با کویت ، در تصرف رزمندگان ایران باقی ماند .

نام عمليات : والفجر 8 (فاو)

زمان اجرا : 20/11/1364

رمز عملیات : يا فاطمه الزهرا(سلام‌ الله‌ عليها)

مكان اجرا : منطقه عملیاتی اروند – جزیره فاو عراق – جنوبی ترین محور جنگ

تلفات دشمن (کشته ، اسیر و زخمی) : 57000

ارگان هاي عمل كننده : رزمندگان سپاه‌ پاسداران‌ انقلاب‌ اسلامي‌

اهداف عمليات : در هم شکستن ماشین جنگی عراق ، فتح شهر مهم فاو ، قطع ارتباط دریایی عراق با خلیج فارس و تهدید شهر بصره عراق.